STANDPUNT MAAGOPERATIES
Is Dikke Vinger tegen maagverkleiningen?
Ja, we zijn tegen maagverkleiningen.
Maagoperaties worden in onze maatschappij voorgesteld als dé oplossing voor dikke mensen. De cijfers over de negatieve bijwerkingen en de zogenaamde voordelen van zo’n operatie worden veel rooskleuriger voorgesteld dan ze in werkelijkheid zijn. Daardoor kunnen mensen een vertekend beeld krijgen van de schadelijke impact die een maagverkleining kan hebben op hun leven.
We begrijpen wél dat mensen in onze vetfobische maatschappij ervoor kiezen om een maagoperatie te laten uitvoeren (voor welke reden dan ook). Wij strijden daarom tegen de cultuur en het systeem dat dikke mensen onder druk zet om voor deze maagoperatie te kiezen en medisch chanteert om af te vallen omdat zij anders niet de behandeling of operatie krijgen die ze nu nodig hebben.
ONS UITGANGSPUNT
Stichting Dikke Vinger is gewichtsinclusief. Dat betekent dat wij mensen niet helpen met afvallen en dat we dik-zijn niet willen ‘voorkomen’ met preventiebeleid. Wij bestrijden in plaats daarvan de systemen die dikke mensen buitensluiten, benadelen en beperken.
Daarmee zijn we de eerste stichting in Nederland die zich inzet voor dikke mensen vanuit respect en gewichtsacceptatie. Organisaties in Nederland die momenteel actief zijn voor de belangen van dikke mensen, zijn niet vrij van (medisch) stigma en richten zich voornamelijk op het gewicht met de (achterhaalde) BMI als indicator. Dikke Vinger verzet zich tegen dit uitgangspunt. Wij gebruiken daarom ook niet de gemedicaliseerde en stigmatiserende termen ob*sitas en ov*rgewicht.
INDIVIDU VS SYSTEEM
In onze maatschappij is afvallen regelmatig een voorwaarde voordat je behandeld wordt voor andere aandoeningen. Ook bij een ivf-behandeling of voor trans personen die een genderbevestigende operatie willen ondergaan, is er dikwijls een maximum BMI vastgelegd. Veel dikke mensen krijgen op basis van hun gewicht dan ook niet de zorg die ze nodig hebben en zijn genoodzaakt om hun gezondheid op het spel te zetten met een maagverkleining.
In deze maatschappelijke situatie snapt Dikke Vinger heel goed dat mensen ervoor kiezen om een maagoperatie te laten uitvoeren, om welke reden dan ook. Maar in een wereld die dikke mensen stigmatiseert en uitsluit, vinden we ook dat zo’n besluit niet in alle vrijheid genomen kan worden.
We zijn dan ook niet tegen de beslissing van mensen om een maagverkleining te laten uitvoeren, maar willen wel de manier bestrijden waarop er onethisch campagne gevoerd wordt om maagoperaties te promoten. In onze strijd is het doelwit niet het individu, maar de systemen die ervoor zorgen dat dikke mensen ervan overtuigd worden dat een operatie hun laatste kans is om een waardig leven te leiden.
ONVOORSPELBARE RISICO'S
Daarnaast is de lijst van gekende mogelijke negatieve bijwerkingen op korte en lange termijn erg lang: lekkage van de darmnaad, nieuwe (herstel)operatie(s) moeten laten uitvoeren, hernia, infecties, galstenen, maagzweren, misselijkheid en overgeven, buikkrampen, maagperforaties, darmobstructies, dumpingsyndroom, diarree, interne bloedingen, trombose, verminderde kwaliteit van je gebit, long- of ademhalingsproblemen, lage bloedspiegel, verminderde botkwaliteit zoals osteoporose, verhoogde kans op botbreuken, alcoholverslaving, voedingstekorten, tekorten in microvoedingsstoffen zoals ijzer en vitamines, eetstoornissen, complexe relatie met je lichaam door huidoverschot, lager mentaal welzijn, zelfverwonding en poging tot zelfdoding, etc.
Je weet op voorhand niet welke symptomen je allemaal gaat hebben en hoe zwaar ze zullen zijn. Voor sommige mensen zorgt een maagoperatie voor een hele reeks complicaties en zijn ze minder gezond dan voordat ze de operatie lieten uitvoeren.
Uiteindelijk vat Ragen Chastain het allemaal heel goed samen (vrij vertaald):
“Dat is de ongemakkelijke waarheid over maagoperaties. Sommige mensen zijn blij met het resultaat, sommige mensen hebben afschuwelijke levenslange bijwerkingen en sommige mensen gaan dood. En er is geen manier om te weten tot welke groep iemand zal behoren totdat ze erin zitten.”
ONDERBELICHTE VERHALEN
In onze maatschappij heerst het idee dat een maagoperatie dé oplossing is voor dikke mensen (aka ‘obesitas’) en dat de negatieve bijwerkingen verwaarloosbaar zijn. We hebben dikwijls geen goed beeld over de gevolgen van een maagverkleining, omdat voornamelijk de succesverhalen aan bod komen.
De verhalen van mensen die veel last hebben van bijwerkingen of die spijt hebben van de operatie, krijgen we niet zo vaak te horen. Logisch, want in onze dieetcultuur is de algemene overtuiging dat álles beter is dan dik zijn. Onderzoeken laten daarom de voordelen van een maagoperatie gunstiger lijken dan ze in werkelijkheid zijn. En mensen die een operatie hebben laten uitvoeren, nemen om diezelfde reden alle bijwerkingen voor lief: “Het is niet aangenaam om continu te moeten overgeven en mijn leven lang diarree te hebben, maar ik ben op z’n minst niet meer dik.”
Daarnaast durven mensen ook niet openlijk te zeggen dat ze spijt hebben van de operatie. Het was al de laatste optie die ze nog hadden en zelfs dát heeft niet gewerkt. Bovendien krijgen ze ten onrechte het verwijt dat ze voor de ‘gemakkelijke weg’ hebben gekozen. De schaamte en angst om daardoor opnieuw sociaal uitgesloten te worden of opmerkingen te krijgen, weerhouden mensen ervan om hun twijfels en klachten met iedereen te delen. Zelfs met hun arts, omdat die ook verwacht had dat ze meer af zouden vallen.
Het zijn dan ook vooral de tevreden mensen die hun verhaal doen. Dat fenomeen heet survivorship bias. Mensen hebben daarnaast ook de neiging om meer tevreden te zijn met keuzes die veel tijd, energie en geld gekost hebben – anders heb je het zware, emotionele, intensieve, pijnlijke proces (met soms hoge kosten) helemaal voor niets doorlopen. We zijn daarom bereid om nadelen om te draaien naar een positief idee: als ik het niet had laten doen, was ik nu waarschijnlijk nog slechter af geweest.
MISLEIDENDE CIJFERS
De cijfers laten dikwijls een genuanceerder beeld zien dan wat we overal te horen krijgen. In Nederland is er bijvoorbeeld een vertekend beeld van hoeveel gewicht mensen afvallen en weer bijkomen na een operatie. Er zijn enorme verschillen te zien in de succescijfers per ziekenhuis en om dat recht te trekken, worden enkel de mensen die jaarlijks op controle komen meegenomen in de statistieken. Maar in 2018 was dat slechts 41% van de patiënten, dus voor de ruime meerderheid is niet bekend wat hun toestand is.
Ook bij studies die de ‘voordelen’ van maagoperaties onderzoeken zien we dat fenomeen: heel veel mensen die oorspronkelijk deelnemen aan een studie zitten niet meer in de groep die op lange termijn opgevolgd wordt. Van hen zijn er dus geen gegevens bekend, waardoor de cijfers van onderzoeken dikwijls veel rooskleuriger lijken dan ze in werkelijkheid zijn.
Als we al deze factoren in rekening brengen, vinden wij dat mensen in deze situatie niet alle juiste informatie krijgen en dus misleid worden over het ‘succes’ van maagoperaties.
ONLINE SUPPORTGROEP
Wij strijden tegen het systeem dat dikke mensen het gevoel geeft dat hun lichaam ‘een probleem’ is dat opgelost moet worden. In onze supportgroep bieden we daarom steun aan dikke mensen die sociale en/of medische druk ervaren om af te vallen door een dieet of een maagoperatie.
We snappen dat je in onze vetfobische maatschappij twijfelt over een maagoperatie of dat je behoefte hebt aan lotgenotencontact als je een maagverkleining hebt laten uitvoeren. Wat je daarover wel en niet kan bespreken in de supportgroep leggen we uitgebreid uit in ons blogartikel ‘Online Supportgroep Update’.