Om de zoveel tijd is er weer eens iemand die denkt een geweldig gepeperde mening te hebben en klaagt dat je tegenwoordig niet meer ‘mag’ zeggen dat dik zijn gelinkt is aan bepaalde gezondheidsaandoeningen. Dan mogen ze een heel artikel schrijven met hun ongeïnspireerde argumenten dat dikke mensen hun ogen sluiten voor de gevaren van hun gewicht.
Maar dat is een misvatting.
Het begint al met de aanname: dat ze niet meer ‘mogen’ zeggen dat er een link is tussen gewicht en bepaalde aandoeningen. Het probleem is alleen dat de meeste mensen niet specifiek zeggen dat er een link is, maar ronduit beweren dat dik gelijkstaat aan ongezond. Alsof het één-op-één-relatie is met een duidelijk oorzakelijk verband. Zonder nuance, zonder te kijken naar het geheel.
Gezondheid is een complex gegeven en daarin kunnen meer factoren dan enkel je gewicht een rol spelen. Bijvoorbeeld waar je woont, welke job je doet, hoeveel geld je hebt, hoeveel stress je ervaart, of je toegang hebt tot gezondheidszorg en (vers) eten, etc.
En bij dikke mensen komt er nog meer bij kijken: stigma (en dat is trouwens niet beperkt tot dikke mensen), gewichtsdiscriminatie in de gezondheidszorg, hun dieetverleden (of denk je echt dat het gezond is om een kind in volle groei op dieet te zetten en honger te laten lijden?) …
Dat zijn dingen die bijna nooit ter sprake komen in discussies over gewicht en gezondheid, maar die wel belangrijk zijn. Dus als iemand verkondigt dat dik zijn ongezond is, dan moeten wij wel zelf die nuances toevoegen, want dat doet niemand anders voor ons. Dat wij onder de aandacht willen brengen dat dikke mensen gestigmatiseerd worden in debatten over gezondheid, betekent niet dat je niets meer ‘mag’ zeggen over dik zijn en gezondheid, maar wel dat je de discussie volledig en genuanceerd moet voeren.
Soms is de kritiek ook dat je geblockt wordt als je er iets over zegt op sociale media en dat dikke mensen (vooral vetactivisten) ‘andere meningen’ niet tolereren. Maar dat lijkt me nogal logisch. Want die mening horen we al elke dag: in de media (en zeker op sociale media), maar ook van vrienden en familie, van wildvreemden op straat of in de supermarkt, en van dokters. Dat is geen ‘andere mening’, maar net de meest gangbare mening die er bestaat in onze maatschappij.
Is het dan niet begrijpelijk dat dikke mensen een plaats willen waar dat voor een keer eens níét ter sprake komt? Waar we kunnen samenkomen om eindelijk eens níét te moeten horen over hoe ongezond het wel is om dik te zijn en hoeveel meer kans we hebben om bepaalde aandoeningen te ontwikkelen? Als bepaalde mensen het niet willen hebben over de gezondheidsrisico’s van dik zijn, dan is dat niet omdat we niet weten dat er een link is tussen gewicht en bepaalde aandoeningen, of dat we die link zouden ontkennen, maar dat we in onze eigen space aangeven: hier niet.
Ik heb bovendien nog nooit iemand zien beweren dat er geen associatie is tussen de twee. Maar als niemand in de publieke discussies verder gaat dan het eenzijdige idee dat dik zijn ongezond is of nooit het volledig plaatje bekijkt, dan moeten wij als dikke mensen wel telkens opnieuw zeggen ‘ja maar’. Dat betekent niet dat je niks meer ‘mag’ zeggen over dik zijn en gezondheid, maar wel dat je de discussie volledig en genuanceerd moet voeren en dat je weet wáár je die discussie kan voeren.
En zolang mensen dat niet begrijpen, zijn hun meningen helemaal niet zo ‘gepeperd’ als ze zelf denken en dragen ze alleen maar bij aan de smakeloze opinies die dikke mensen al elke dag moeten horen.