Feedback Inspectie Gezondheidszorg inzake toetsingskader

Foto: Anoesjka Minnaard

Dikke Vinger heeft begin februari 2021 gesproken met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over het Toezichtsproject op persoonsgerichte leefstijlbegeleiding. Lees meer over die gesprekken.

Voordat de inspectie het toetsingskader gaat gebruiken, wil zij graag feedback bundelen om te verwerken in het definitieve toetsingskader. Hieronder onze feedback op het concept:

Hartelijk dank voor het concept toetsingskader persoonsgerichte leefstijlbegeleiding in de zorg. We hebben de gesprekken met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd als prettig ervaren.

We hebben onze persoonlijke ervaringen gedeeld over dik zijn in een zorgsetting, diëten en bewegen, en aangegeven hoe de uitvoering van het akkoord, zoals de “Gecombineerde Leefstijl Interventie”, beter kan zodat het minder schade aanricht aan de (mentale én fysieke) gezondheid van dikke mensen.

We hebben niet deelgenomen aan de patiënt reizen omdat we ons gewicht niet willen veranderen en onszelf niet bloot willen stellen aan stigmatiserende zorgverleners. 

We zijn blij dat stigma is opgenomen in het toetsingscriterium 3.1.4: “De zorgverlener gaat in zijn bejegening naar de cliënt stigma tegen”, maar we missen hierbij een belangrijk onderdeel.

In de wet- en regelgeving en veldnormen waarnaar verwezen wordt, vinden we namelijk niets terug over stigmatisering en vooroordelen rond dikke mensen. Zorgverleners hebben dan ook geen toetsingskader waarmee ze kunnen nagaan of ze zich bewust zijn van hun eigen vooroordelen en/of hoe ze stigma kunnen tegengaan.

Wij stellen dan ook voor dat er een specifieke handleiding gepubliceerd moet worden over dit thema of dat hierover iets vermeld wordt in de bestaande Zorgstandaard Obesitas (2010).

Deze punten zijn daarbij volgens ons heel belangrijk:

  1. Ga respectvol en zonder vooroordeel om met uw dikke patiënten. Wij hebben al dikwijls te maken met stigma, discriminatie en trauma vanwege ons gewicht.

  2. Doe geen aannames over de leefstijl of gezondheid van uw dikke patiënten. Luister naar ons en geloof ons als we vertellen wat we eten en hoeveel we bewegen.

  3. Geef geen ongevraagd dieet- of bewegingsadvies aan uw dikke patiënten. Wij hebben dat advies waarschijnlijk al honderd keer gehoord en geprobeerd.

  4. Bedenk dat andere factoren dan gewicht een rol spelen in de gezondheid van uw dikke patiënten. Onze sociale achtergrond, opvoeding, job, etc. hebben ook invloed op ons fysieke en mentale welzijn.

  5. Behandel dikke patiënten voor het probleem waarvoor ze komen. Wij hebben recht op passende zorg zonder dat gewichtsverlies een voorwaarde is.

Dikke Vinger wil daarnaast nogmaals benadrukken dat we uiterst kritisch zijn op de missie, doelstelling en aanpak van het Nationaal Preventie Akkoord omdat deze in de basis vol zit met incorrecte aannames over de relatie tussen gewicht en gezondheid. 

Het NPA is fundamenteel stigmatiserend en discriminerend (in beleid en taalgebruik) en negeert de systemische problemen die dikke mensen structureel ondervinden in de zorgverlening. Hier zijn onze belangrijkste bezwaren uitgelicht:

  1. ‘Overgewicht’ is een lichaamsvorm en geen gedrag, maar wordt wel gelijkgesteld aan roken en problematisch alcoholgebruik. Het doel waarop het NPA zich richt, nl. gedragsverandering, is in beginsel dus al onjuist.

  1. Gewichtsverlies wordt onterecht gelijkgesteld aan een betere gezondheid. De focus moet liggen op het ondersteunen van gezondheid, ongeacht of mensen erdoor afvallen of niet.

  1. Gezondheid ligt veel minder binnen de individuele controle dan het NPA doet vermoeden. Meer aandacht voor systemische factoren en determinanten die invloed hebben op de gezondheid.

Lees hier het complete verslag: https://dikkevinger.org/wat-doen-we/actie/npa/

Nogmaals dank voor het werk wat jullie doen. We hopen dat er structurele verbeteringen tot stand zullen komen.

Met vriendelijke groet,

Stichting Dikke Vinger