Schrijf je een artikel over dikke mensen of maak je een item over fat shaming? Gebruik dan deze checklist met handige voorbeelden en linkjes voor respectvolle foto’s en video’s van dikke mensen.
Dikke mensen worden elke dag bewust of onbewust geconfronteerd met vooroordelen. Ze zijn zo wijdverspreid en ‘normaal’ geworden dat het bijna niet meer opvalt wanneer ze gebruikt worden.
“Dikke mensen zijn lui, onaantrekkelijk en vraatzuchtig. Ze sporten te weinig, hebben geen wilskracht en weten niet wat gezonde voeding is… anders zouden ze toch niet dik zijn?”
Uit een analyse van het RUDD Center blijkt dat meer dan 65% van de online nieuwsberichten over dikke mensen stigmatiserend is.
Dat betekent dat de gebruikte video’s en foto’s verkeerde aannames verspreiden over het karakter, de intelligentie en de vaardigheden van dikke mensen, waardoor zij als minderwaardig worden gezien. Of anders gezegd: dikke mensen worden bijna nooit op een integere, positieve manier afgebeeld.
Dit heeft een negatieve invloed op hun fysieke en emotionele welzijn. Deze stigmatiserende foto’s zorgen er zo indirect voor dat dikke mensen meer gediscrimineerd worden o.a. op het werk, in het onderwijs en in de gezondheidszorg.
Samen naar een oplossing
We snappen dat deze taak niet altijd gemakkelijk is voor redacties. Met minder budget, minder medewerkers en veel tijdsdruk is het niet altijd mogelijk om uitgebreid te zoeken naar passend beeldmateriaal. Toch vinden wij het belangrijk dat er meer aandacht komt voor de manier waarop dikke mensen, kinderen en tieners over het algemeen in beeld gebracht worden.
Daarom hebben we deze vragenlijst opgesteld waarmee je snel kan controleren of een gekozen beeld stigmatiserend of stereotyperend is.
Handige checklist
1. Staan dikke mensen met hun gezicht in beeld?
Dikke mensen worden vaak als blote lichaamsdelen afgebeeld waarbij net datgene ontbreekt waardoor mensen empathie voelen voor elkaar: het gezicht. Door alleen de romp te tonen blijft het idee onbewust bestaan dat dikke mensen geen echte personen zijn met waardevolle levens. Geef dikke mensen hun menselijkheid terug en toon hun gezicht.
2. Worden dikke mensen niet afgebeeld als lui?
In de media zien we dikke mensen meestal lui op de bank liggen of volledig uitgeput en nat van zweet nadat ze een fysieke inspanning geleverd hebben. Dikke mensen mogen net zo lui zijn als ze willen (en rusten op de bank) maar het is beter om afbeeldingen te kiezen waarop de inactieve vrijetijdsbesteding niet bijdraagt aan de stereotypen. Of kies ervoor om dikke mensen te tonen die met plezier in beweging zijn.
3. Dragen dikke mensen kleding die past?
Dikke mensen die uit hun kleding knappen worden gezien als slordig en onverzorgd. Dikke mensen kunnen wellicht niet in alle fysieke winkels terecht voor kleding maar deze eenzijdige dramatisering bevestigt het idee dat ze buiten de norm vallen en daardoor ‘minder’ zijn. Kies daarom voor afbeeldingen van dikke mensen die goed zittende kleding dragen en er verzorgd uitzien. Het is dan nog steeds goed te zien dat mensen dik zijn.
4. Zien we dikke mensen die gevarieerd eten?
De eenzijdige weergave van dikke mensen met taart of donuts in de hand die heel schuldig kijken (of met een hamburger voor hun dikke buik) draagt bij aan het idee dat dikke mensen zondaars zijn die altijd de ‘verkeerde’ of ‘ongezonde’ keuzes maken. Dikke mensen mogen eten wat ze willen, maar het is beter om geen stereotyperende afbeeldingen te kiezen. Ook dikke mensen eten gevarieerd, net zoals slanke mensen ook hamburgers eten.
5. Worden dikke mensen bij de dokter respectvol afgebeeld?
Dat betekent een afbeelding zonder weegschaal of centimeter rond de buik, maar een situatie waarbij de diëtist, arts of verpleegkundige menselijk omgaat met de persoon in kwestie. Dikke mensen worden dikwijls gereduceerd tot een nummer op de weegschaal, of de omvang van hun lichaam, wat er weer voor zorgt dat ze niet als volwaardig persoon gezien worden.
6. Hebben dikke mensen toestemming gegeven?
Foto’s en video’s van de winkelstraat, waarop we dikke mensen van achteren zien, zijn ondertussen bijna standaard geworden. Dit zijn vaak respectloze beelden. Gebruik daarom geen afbeeldingen waarvan het onzeker is of de persoon in kwestie toestemming gegeven heeft om het materiaal te publiceren. Kies voor foto’s en videomateriaal van dikke mensen of modellen die hiervoor gekozen hebben.
7. Zijn dikke mensen niet the butt of the joke?
Dikke mensen worden steevast als mikpunt van spot gebruikt in films als luie, vraatzuchtige en gretige mensen die zichzelf niet onder controle kunnen houden. In politieke cartoons komen we deze inhaligheid ook tegen op financieel gebied of in machtsposities. Het wordt tijd dat dikke mensen in cartoons niet meer belachelijk gemaakt worden of als onverzadigbaar worden neergezet.
8. Zijn dikke mensen niet een ‘before’ foto?
Het internet staat vol met Before & After pictures van mensen die voorheen dik en ‘ongelukkig’ waren en ter vergelijking blij en trots hun slanke lichaam tonen. Hoewel deze foto’s als inspirerend gezien worden, zijn ze tegelijkertijd schadelijk voor dikke mensen. Vooral voor hen die zich proberen te verzoenen met hun lichaam. Dikke mensen zijn geen slanke mensen zijn die ‘gefaald’ hebben om gewicht te verliezen.
Hoe de media kunnen helpen
Met deze checklist willen we beeldredacteuren, mediakanalen, programmamakers en journalisten die over beeldmateriaal beslissen, bewust maken van de belangrijke rol die zij kunnen spelen in het tegengaan van discriminatie naar dikke mensen.
En de foto’s op Dikke Vinger dan?
Het is je misschien opgevallen dat we op onze website ook foto’s plaatsen zonder hoofd of met ‘verboden eten’. Dit is onze reactie op het jarenlang blootstaan aan deze stereotyperende afbeeldingen in de media. We claimen deze manier van weergeven terug zodat we, zonder schuld en schaamte, voorbij de witte, slanke, able bodied en binaire schoonheidsidealen kunnen kijken.
Big fat thank you
Dikke Vinger staat op de schouders van activisten, schrijvers en columnisten die eerder aandacht hebben gevraagd voor deze #headlessfatties. Shout out naar Charlotte Cooper voor alle blogs over het stigmatiseren van dikke mensen en Asha Ten Broeke voor o.a. Doe eens geen hoofdloze dikkerd met extra gratis tips (beeldbanken) en Geen gezicht.
Kies je er ook voor om dikke mensen voortaan respectvol af te beelden? Als jouw redactie hier positief aan wil bijdragen, en meer informatie wil over dit onderwerp, dan werken we daar graag aan mee. Stuur een mail naar info@dikkevinger.org of benader ons via Facebook of Instagram!
Met vriendelijke groet,
Dikke Vinger
weight stigma & discrimination resources